arqiteqtura

Berlin helendorfis sabinao kompleqsi iyo germaniis erT_erTi bolo da yvelaze ambiciuri samSeneblo proeqti 1979_1991 wlebSi.helendorfis damsaxurebaa ddr da brd_sken gardamavali lokalizeba,romlis saSualebiTac moxda 90-iani wlebis transformaciuli da post-socialuri procesebis gardaqmna.

1998 wels warmoiSva periferiuli,interdisciplinaruli proeqti.helerdorfis proeqtSi monawileoba miiRo fotografebma:ulrix vustma da Helga parizma.maTi naSromebidan esei ikvlevs fotografiisa da arqiteqturis mniSvnelobas,rogorc gardamaval maCvenebels.fotografiasTan mimarTebaSi ekvatoruli firfita iqceva paralaqtikur mexsierebis sferod,romelic materialur kavSirSia warsulTan,ise rom uaryofs dRevandelobis cvlilebebs.

Es helendorfi warmoadgens berlinis centris kompleqsuri sivrcis gare saxes,romelic germaniis gaerTianebidan moyolebuli transformaciul procesebs qmnis.

leqsebi

აღსარება ქუთაისს

მე შენს კალთებზე სიმშვიდეს ვეძებ, -

ვეღარ გავუძელ მღელვარე თბილისს.

ახლა თოვლივით ვილევი მზეზე

და მომდევს ქარი შორი აპრილის.

ყრუ მდუმარებას ყოველმხრივ ისვრის

შენი დღეები ამწვანებული.

მოვედი შენთან თბილისის ნისლით

და ღამეებით გაწვალებული.

ო, ლოცვით სული აქაც აივსო,

ისევ ავყევი დამღუპველ ვნებას.

და შენ სივრცეზე, მე, ქუთაისო,

ველი სხვანაირ დღის გათენებას.

ავალ კიბეზე და მე მივმართავ

ბაგრატის ტაძრის მაღალ ნანგრევებს:

რომ ჩემი სული ფერფლია მართლა,

რომ გული სევდას აქაც აგროვებს.

ღამდება ასე, დაეცა წვიმა,

და მოდის ფიქრი, როგორც ღრუბელი.

უამინდობამ მე დამამძიმა

და ისევ მელის გზა დამღუპველი.

ახლაც სიმშვიდე არ მეკარება,

მე აქაც ბევრი ღამე ვათიე.

ო, ქუთაისო, ეს მწუხარება

და ეს ტირილი შენ მაპატიე.

ორი საახალწლო

1

სანამ არ ჩაქრებიან იმერეთის ოდები,

ყოველ ახალ წელიწადს მარად მომაგონდები.

შორი გზიდან მოსული, მამა-პაპის ჯილაგი —

უცხოდ განათებული, პატარა ჩიჩილაკი.

უცხოდ განათებული, სხვაზე არ გასაცვალი:

მწვანე სუროს ფოთოლი… კურკანტელას მარცვალი…

უზარმაზარ ოდაში მუხის ცეცხლი გუგუნებს,

ბავშვი, გაოცებული, მხოლოდ შენ შემოგყურებ.

დგახარ დამშვენებული ქამარ-ხანჯალ-ყაწიმით,

როგორც თეთრჩოხიანი იმერელი ყმაწვილი.

ფოჩიანი კანფეტიც ზედ გასხია მასრებად,

ალბათ, ცაში თუ მოხდა შენი გალამაზება!

უზარმაზარ ოდაში მუხის ცეცხლი ჩახჩახებს,

ძველი “მრავალჟამიერ” აღებს ყველა გასაღებს.

მე ხან პაპის წვერს ვუმზერ,

ხან შენ გიმზერ, ჩიჩილაკს,

და ვიღვრები ბინულის ნაკადივით სიცილად.

სულაც ვერ გამიგია, რა მახარებს, რას ველი

ასე თვალგაურყვნელი, სიხარულით თვალსველი,

მხოლოდ შენ შემოგცქერი, შენი შუქის მჯერა მე,

შორი გზიდან მოსულო, ვარსკვლავეთის მცენარევ!

სანამ არ ჩაქრებიან იმერეთის ოდები,

ყოველ ახალ წელიწადს მარად მომაგონდები!

2

რიონის პირად შფოთავს ქალაქი,

ათას ჭირსა და ლხინში ნაქები,

ყოველ ახალწელს საგულდაგულოდ

განათებული ჩიჩილაკებით.

მის განთიადებს ნუ დაივიწყებ

და არასოდეს არ დაბერდები…

ის თეთრი ჩოხა ისევ გაცვია,

ისევ პრიალებს წუღა-მესტები,

ისევ მესხეთის ქუჩით მიდიხარ

და მოგძახიან იგივ სწორები,

შეგხვდება ვინმე ოჯახიშვილი,

კოხტა ყმაწვილი მოეწონები,

ხელში აგიყვანს, შუბლზე გაკოცებს,

უზალთუნს მოგცემს, აგრე დაგლოცავს:

„მრავალ ახალწელს დაესწარ, შვილო,

და ესახელე იმერლის ოჯახს!“

რიონის პირად კი ქუხს ქალაქი,

ათას ჭირსა და ლხინში ნაგები,

ყველგან ნახევრად ღიაა კარი

და ციმციმებენ ჩიჩილაკები,

მხოლოდ ბაგრატის ტაძრის ნანგრევნი

გარინდებულან მკვდრულ მყუდროებით,

მათ შთაგინერგეს შენ სიყვარული,

ყრმაო, გარდასულ იმა დროების!

bagratis tadzari

Bagratis  sakaTEdro taZari  aSenda XIsaukuneSi saqarTvelos qalaq quTaisSi. sakaTEdro taZari mdebareobs uximerionis goraze,mdinare rionis zemoT.is aSEnda XI saukunis dasawyisSi bagrat III is mefobis dros (978-1014). taZris CrdiloeT kedelze aris warwera,romelic ityobineba eklesiis dasrulebis TariRs (1003 w). cilindruli TaRiT gadaxuruli taZris Sinagani sivrce aRmosavleTiT,samxreTiTa da CrdiloeTiT konqiT daxurul naxevradwriuli momrgvalebiT-afsidiT-mTavrdeboda.dasavleTismklavi sami nawilisagan Sedgeboda:SuaTana-romelic danarCeni mklavebis doneze gamodioda, da gverdiTA-ori, romelic or-or sarTulian moculobas qmnida.es meore sarTulis saTavsoebi erTmaneTTan dakavSirebuli iyo mklavis dasavleTiT nawilSi Seqmnili farTo gadasasvleliT.eklesia daingra 1692 wels osmalebis mier.rodesac maleTis samefo Tavs daesxa imarets da aafeTqa.am dros Camoingra taZris gumbaTi.. 1952 wels daiwyo aRdgeniTi samuSaoebi.1994 wels taZari daemata iuneskos siaSi.2012 wels taZari aRadgines Tavisi Tavdapirveli saxiT.